MAHMUT PAŞA TÜRBESİ, ÇİFTE KARDEŞLER DEĞİL…

Bir yanlışın düzeltilmesi. 23 Temmuz Ortaokulu bahçesinin güney tarafında ve yol üzerinde, kırmızı taşla yapılmış, üstü kesme taştan bir kubbenin örttüğü, dört tarafı açık, iki mezarın olduğu bir türbe vardır. Bu türbenin bulunduğu yerde, eskiden Mahmut Paşa mezarlığı vardı. Burası halk tarafından yıllarca, “Çifte Kardeşler Türbesi” olarak bilinirdi, halen böyle bilinmektedir. Halbuki bu türbe, Mahmut Paşa Türbesi’dir. Bu yanlışın düzeltilmesi gerekir. Ama nasıl, çok kolay?.. Türbenin caddeye bakan tarafına, güzel bir kitabe yazılıp oraya bir yere monte edilerek burasının “Mahmut Paşa Türbesi” olduğu bildirilir, vatandaş da yıllardan beri “Bak, biz yanlış biliyormuşuz, burası ‘Çifte Kardeşler Türbesi’ değil, Mahmut Paşa Türbesi imiş” diyerek bu yanlış düzeltilebilir. Ama bugüne kadar bu yapılmamış. 5 Aralık 2022 Pazartesi günü oraya gittim, bakarak inceleyerek etraflıca bu türbeyi tekrar ziyaret ettim. Orada bulunan taksicilere, marketçilere, camideki cemaate, rastladığım o yörenin insanlarından bazılarına sordum, onlar “bu türbe, Çifte Kardeşler Türbesi’dir” dediler. Burasını daha önce,23 Temmuz Ortaokulu’nda görev yaparken defalarca ziyaret edip Çifte Kardeşler ruhuna diye fatiha okumuştum. Bizler de halk gibi, bu türbenin Çifte Kardeşler Türbesi olduğunu biliyorduk. Ta ki Allah gani gani rahmet etsin, İbrahim Hakkı Konyalı’nın “Abideleri ve Kitabeleri ile Erzurum Tarihi” adlı eserini ve bu eserin de 489. sahifesini okuyuncaya kadar. Bu eserin 489. sahifesindeki bu türbenin, yıllarca halk tarafından, yanlış bilinen, Çifte Kardeşler Türbesi değil, Mahmut Paşa Türbesi olduğunu öğrendim. Bu türbeyi son derece bakımsız ve ilgisiz buldum. Türbeye ve etrafına ihtimam gösterilmemiş, peyzaj düzenlemesi yapılmamış,türbe nasıl yapılmışsa zamanımıza kadar böyle gelmiş. Halbuki türbe, kimsenin içerisine girmeyerek dışarıdan ziyaret yapılmasına fırsat verilecek bir şekilde dizayn edilmeli, uygun hale getirilip bir de bir Türkçe kitabe yazılarak oraya monte edilip gelen ziyaretçilerin ilgisine ve bilgisine sunulup çevre temizlik ve bakımına itina edilmesine kadar bazı hizmetlerin yapılması gerekiyordu. Ama böyle bir hizmeti bulamadım. Halbuki biz ecdadımıza sahip çıkmalıyız . Bu bir vefa borcudur. Onlar hayatlarını feda ederek bu cennet vatanı bizlere emanet ettiler. Rabbim rahmet eylesin. Âmin !.. Bu Mahmut Paşa Türbesi’nin ana yola bakan, sol köşesinde, 46-67 ebadında, Osmanlıca yazılı bi kitabe vardır. Bu kitabede: Haz’el-bina Bayezit mutasarrıfı fi’hil merhum-ül mağfur, Mahmut Paşa ve pederi Abdü’l Fettah Bey merkad-i şerifleridir. Rûh-i şerifleri için, El-Fatiha Sene :1209 Türbenin içinde, baş taşlarında sarıklı serpuşlar bulunan iki mezar vardır. Birisinin baş taşında şunlar yazılıdır : Elfatiha Emir-i Beyazit el-merhum, el muhtac-i ila rahmeti Rabb-il Gafûr, Abdulfettah ruhiyçün, Fi sene :1123 Bu kitabe bize, burada,H .1123 ( M. 1711) yılında ölen, Doğubeyazıt emiri, Abdulfettah’ın gömülü olduğunu gösteriyor. Yine, ikinci mezar taşındaki kitabeye göre de, burada H.1181 (M.1767)’de ölen Bayezit mutasarrıfı Mahmut Paşa gömülüdür. Türbenin dışındaki kitabeye göre, bu türbe ya Mahmut Paşa’ın evladı tarafından, H.1209 (M. 1794) yılında yapılmış veya tamir edilmiştir. Mahmut Paşa’nın yanında gömülü olan da babası Abdül’fettah Bey’dir. Bir konuşmamızda, Erzurum eşrafından, Sayın Tevfik Gelalmaz, türbesi olan bu Mehmut Paşa’nın, dedesi olduğunu söylemişlerdi Çifte Kardeşler Türbesi ise yoktur. Çifte Kardeşler mezar taşları vardır. Çifte Kardeşler mezar taşları, Mahmut Paşa Türbesi’nin bulunduğu ana caddenin, 150 metre ilerisinde ve sağdadır. 1964 yılında yapılıp sonradan tamir edilen Çifte Kardeşler Camii’nin, 100 metre kuzeyindedir. İçeri girdim, ziyaret ettim, bazı yerleri silinmiş olan kitabelerin, bildiğim için mezar taşlarını okudum inceledim. Etrafı yeşil boyalı, taş duvarlarla çevrili, üstü açık, bakımlı,- temiz. İl Kültür Müdürlüğü’nün duvara monte edilmiş kitabesini okudum. Çok memnun oldum. Kendilerine teşekkür ederim. Kitabelerine ve rahmetli Konyalı’nın ifadesine göre, buradaki medfunlar kardeş değil,1332 yılında ölen, Erzurum Kadısı, Kadı Fahrettin Davud ve 1311 yılında ölen, eski Erzurumlu çevirmen bilginlerinden Zahide Hatun’dur. Bunların mezar taşları birbirine çok benzediği için, halk bu mezar taşlarından dolayı, bunlara Çifte Kardeşler demiş/diyor. İbrahim Hakkı Konyalı, bunların kardeş değil, karı-koca olabileceğini ifade etmektedirler. Halk, eskiden, akıl hastası olan ve sinir buhranları geçirenleri, Çifte Kardeşler mezarlığına getirir, kurban keser, dua eder ve Allah (C.C.)’tan şifa dilerlermiş. Rahmetullahi Aleyh. Aynı cadde üzerinde, Çifte Kardeşler mezar taşlarının, 150 metre ilerisinde sol tarafta, etrafı kapalı, üstü açık, fakat bakımsız, iki mezar taşı daha vardı. Halk bunlara yanlışlıkla Çifte Kardeşler demiş. Üzerlerindeki yazılar tahrib olmuş, okunamıyor. Bu mezar taşlarında da Çifte Kardeşler mezar taşlarındaki gibi, ayak tarafında çok nefis bir kandil kabartması var. İçeriye giremediğim için kitabeleri okuyamadım. Konuştuğum yöre insanları, bu mezarların “Öksürük Baba” mezarı olduğunu söylediler. Bu yanlış. Eğer oraya bir Türkçe kitabe konulmuş olsa çok güzel olur. Ayrıca konuştuğum yöre insanlarından bazıları gerek buranın gerekse Mahmut Paşa Türbesi’nin, bakımsızlık ve sahipsizlikten dolayı, geçtiğimiz aylarda birileri tarafından, tahrib edildiklerini söylediler. Bu beni çok üzdü. Rabbim, bu vatan uğrunda canını feda edenlere gani gani rahmet eylesin. Taksiratlarını affetsin, Peygamber (S.A.V.)’ ime komşu etsin. Âmin, Âmin !.. Bu yazıyı yetkililere acizâne,saygıyla ithaf ediyorum. Selam ve saygılarımla…