Hikmet ve devlet

Ahmet Yesevi anadolu erenlerinin irşat silsilesinin basinda gelir. Biz türklere ve bu coğrafyadaki müslümanlara muhteşem bir yol tarifi ve mukemmel bir manvi manevi kuvvet tayin eder. Bizde onu ve anadoluyu islam beldesi kılma hevesini kabul eder ugrunda büyük mücadele veririz. Ahmet yesevi bizi öyle bir harçla kalmıştır ki devlet adamından tut avama kadar olan ahalide, meratip silsilesi yerine bir takva listesi oluşmasına sebep olmuştur. Lortlar kamarası, vaysiyalar, südralar gibi mutlu azınlık sistemi kuranlara tezat ne istediğini bilen nerde durması gerektiğini telkin ve tembig2eden bir metod uygulamış, islami yaşamı ve huzuru gittiği her yere götürmüştür. Adaletin ve delaletin arasını ayıran o ince çizgiyi kurani bir beslenmeyle oluşturmuştur. Harakani bir taraftan mevlana bir taraftan yesevi bir taraftan mamur etmiştir bu coğrafyayı. Hemde öyle metodlar uygulamalar yöntemler bulmuşlardı insanlar uygulama sorunu yaşamamış kabullenmekte zorlanmamışlardır. Çok küçük bir örnekle bitireceğim. Ahmet yesevi şöyle demiştir; Şu cihanda Adem oğlunun istediği üç şey vardır.Birincisi Devlettir, İkincisi Servettir, Üçüncüsü Hikmettir. Bizim yolumuzun kaidesi bize şunu emreder :Devlete talip olan servetten ve hikmetten uzak dura ki kuvveti adaletini aşmasın,Servete talip olan devletten ve hikmetten uzak dura ki malına güvenip hududundan taşması,Hikmete talip olanlarda devletten ve servetten uzak dura ki hakikatin yolundan şaşmasın