23 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum’da toplanan kongreye verilen addır. 17 Haziran’da Vilâyât-ı Şarkıye Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti Erzurum şubesi tarafından toplanan Erzurum Kongresi, Erzurum Umûmî Kongresi veya Umûmî Erzurum Kongresi olarak da anılmaktadır. Kongreye çoğunluğu işgal altındaki 5 doğu ili Trabzon, Erzurum, Sivas, Bitlis ve Van’dan gelen 62 delege katılmıştır. 2 hafta sürmüş olan bu kongrede alınan kararlar kurtuluş mücadelesinde izlenen çizgide önemli ölçüde belirleyici olmuştur. Kongreyi geçici başkan olarak Erzurum delegelerinden Hoca Raif Efendi açmış ve yoklamanın ardından yapılan oylamada Mustafa Kemal Paşa’nın kongre başkanı olmasına karar verilmiştir. Aslında Kongre görüşmelerinin 10 Temmuz’da başlaması öngörülmüş ancak delegelerin bir bölümünün belirlenen tarihte Erzurum’a gelememesinden dolayı ertelenerek 23 Temmuz’da görüşmelere başlanılmıştır. 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında merkezi İstanbul’da bulunan Vilâyât-ı Şarkiyye Müdâfaa-i Hukûk-ı Milliye Cemiyeti’nin Erzurum şubesiyle Trabzon Muhâfaza-i Hukûk-ı Milliye Cemiyeti’nin Erzurum’da birlikte düzenledikleri mahalli kongreye Maçka temsilcisi olarak İzzet Eyüboğlu katılmıştır. Bu kongrede Mustafa Kemal Paşa oy çokluğu ile başkanlığa, Maçka temsilcisi İzzet Bey ve Erzurumlu Hoca Raif Efendi ise başkan vekilliğine seçilmiştir. Bu kongrede alınan her karar ülkenin her anlamda geleceğine yön vermiştir. Kısacası bu kongre tarihimizde önemli bir yere sahiptir. 103. Yıl dönümü ile birlikte kongrede ülkemiz adına önemli kararlar almış olan vatanperverlerimizi saygıyla anıyoruz...