Afganistan, imparatorluklar
mezarlığı olarak bilinir. Önce
Büyük İskender, arkasından pek
çok imparatorluk bu bölgeyi kontrol
etmek istemiştir. En son
Rusya ve ABD müdahale etti,
ancak başarılı olamadılar. Afganistan
neden önemli? Dünya
hâkimiyet teorileri vardır. İngiliz
Mackinder’in kara hakimiyet
teorisine göre, Hazar Denizi ile
Altay Dağları arasında
Afganistan’ın kuzeyini kapsayan
bölge olan Batı Türkistan
dünyanın kalbidir. Kalpgah’a
hâkim olan Avrasya’ya,
Avrasya’ya hâkim olan dünyaya
hâkim olur. Bu bölgenin %95’i
Türk’tür. Türk olmayan sadece
Tacikler vardır. Afganistan’ın
güneyi Hint coğrafyasına girer.
Peştunlar’dan oluşur.
Mackinder’in kara hakimiyet
teorisine karşı, ABD'li Amiral
Mahan'ın deniz hakimiyeti teorisine
göre ise, denizleri kontrol
eden, dünyayı kontrol eder.
Aslında bu daha doğrudur. İngiltere
bu teoriye dayanarak
Süveyş ve Cebelitarık gibi
dünyadaki önemli önemli
boğazları ve kanalları elde bulundurarak
dünya ticaretinin kontrolünü
büyük ölçüde
sağlamıştırHakim olamazsınız.
Afganistan’ı ele geçirseniz de
aslında dünyaya hâkim olmanız
mümkün değildir. Önemli olan,
dünya devletleri arasında
işbirliğine ve karşılıklı anlaşmaya
dayalı yeni bir ekonomik sistemin
ve mali sistemin kurulması ve
tüm dünya halklarının topyekûn
gelişmesidir. Bu yine liberal
ekonomik sistemin içerisinde
olacaktır. Sömürgeci zihniyetlerle
emperyalist politikalar
ile daha iyi bir dünya, daha
barışçıl, daha demokratik, daha
insan haklarına dayalı bir dünya
kurulamaz. İş birliğine dayalı bir
dünya kurulmalıdı